Адказнасць за парушэнне правілаў
знаходжання замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь

Праваахоўнымі органамі Рэспублікі Беларусь асаблівая ўвага надаецца пытаннях процідзеяння незаконнай міграцыі. Дзейнасць Дэпартамента па грамадзянстве і міграцыі Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь, падпарадкаваных падраздзяленняў органаў унутраных спраў у гэтым напрамку арганізуецца ў адпаведнасці з наступнымі нарматыўнымі актамі Рэспублікі Беларусь:

Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь;
Закон Рэспублікі Беларусь ад 4 студзеня 2010 г. №105-З «Аб прававым становішчы замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь»;
Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 20 студзеня 2006 г. № 73 у рэдакцыі пастановы ад 9 ліпеня 2010 г. №1030 «Аб зацвярджэнні Правілаў знаходжання замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь»;
Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь «Аб зацвярджэнні Палажэння аб парадку дэпартацыі замежных грамадзян і асоб без грамадзянства» ад 15 сакавіка 2007 г. № 333;
Пастанова Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 3 лютага 2006 г. № 146 "Аб зацвярджэнні Палажэння аб парадку ажыццяўлення высылкі замежных грамадзян і асоб без грамадзянства з Рэспублікі Беларусь і прызнанні страціўшымі сілу некаторых пастаноў Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь па пытаннях дэпартацыі такіх асоб"

Адказнасць за парушэнне міграцыйнага законодательства Рэспублікі Беларусь

Зыходзячы з правапрымяняльнай практыкі, найбольш часта замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства, якія прыцягваюцца да адміністрацыйнай адказнасці па артыкулах 24.33 і 24.35Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях:

Артыкул 24.33. Пражыванне без рэгістрацыі альбо без дакументаў, якія сведчаць асобу

Пражыванне без рэгістрацыі па месцы жыхарства або па месцы знаходжання ў выпадках, калі рэгістрацыя па месцы знаходжання з'яўляецца абавязковай, –
цягне накладанне штрафу ў памеры да трох базавых велічынь.
Тое ж дзеянне, здзейсненае паўторна на працягу аднаго года пасля накладання адміністрацыйнага спагнання за такое ж парушэнне, –
цягне накладанне штрафу ў памеры ад двух да чатырох базавых велічынь.
Пражыванне без дакументаў, якія сведчаць асобу грамадзян Рэспублікі Беларусь, альбо па несапраўдным дакумента. м, які сведчыць асобу, –
цягне накладанне штрафу ў памеры да чатырох базавых велічынь.

Артыкул 24.35. Парушэнне заканадаўства аб прававым становішчы замежных грамадзян і асоб без грамадзянства і заканадаўства аб знешняй працоўнай міграцыі

Знаходжанне замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь без візы Рэспублікі Беларусь, пашпарта ці іншага дакумента, яго замяняе, прызначанага для выезду за мяжу і выдадзенага адпаведным органам дзяржавы грамадзянскай прыналежнасці альбо звычайнага месца жыхарства замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства або выдадзенага міжнароднай арганізацыяй, альбо знаходжанне ў Рэспубліцы Беларусь па несапраўдным дакументах, незахаванне ўстаноўленага парадку рэгістрацыі або парушэнне замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якія часова знаходзяцца ў Рэспубліцы Беларусь, ўстаноўленага парадку перамяшчэння і выбару месца знаходжання – цягнуць накладанне штрафу ў памеры да пяцідзесяці базавых велічынь або дэпартацыю.
Невыкананне замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якія часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, ўстаноўленага парадку перамяшчэння і выбару месца пражывання –
цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь.
Ўхіленне замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства ад выезду па заканчэнні вызначанага тэрміну знаходжання, альбо знаходжанне ў Рэспубліцы Беларусь замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства, якія належным чынам паведамленне аб адмове ва ўездзе ў Рэспубліку Беларусь да заканчэння тэрміну забароны такога ўезду – цягнуць накладанне штрафу ў памеры да пяцідзесяці базавых велічынь або дэпартацыю.
Парушэнне замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства правілаў транзітнага праезду (транзіту) праз тэрыторыю Рэспублікі Беларусь –
цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь або дэпартацыю.
Ажыццяўленне замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якія часова знаходзяцца або часова пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, працоўнай дзейнасці без спецыяльнага дазволу на права занятку працоўнай дзейнасцю ў Рэспубліцы Беларусь і (або) заключэння працоўнага дагавора – цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь.
Прадастаўленне жылога ці іншага памяшкання для пражывання замежнаму грамадзяніну або асобе без грамадзянства, якія не маюць права валодання і (або) карыстання гэтым памяшканнем і знаходзяцца ў Рэспубліцы Беларусь з парушэннем парадку ўезду ў Рэспубліку Беларусь, правілаў знаходжання замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь або правілаў транзітнага праезду (транзіту) замежных грамадзян і асоб без грамадзянства праз тэрыторыю Рэспублікі Беларусь, а роўна неінфармаванне органа ўнутраных спраў у выпадках і ў тэрміны, устаноўленыя заканадаўчымі актамі, пра замежных грамадзян або асоб без грамадзянства, якія пражываюць у жылых ці іншых памяшканнях, – цягнуць накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь.
Ажыццяўленне юрыдычнай асобай, індывідуальным прадпрымальнікам або іншай фізічнай асобай прадпрымальніцкай ці іншай дзейнасці з выкарыстаннем працы замежнага грамадзяніна або асобы ез грамадзянства небудзь паслуг або работ, што аказваюцца або выконваюцца замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якія з парушэннем устаноўленага парадку – цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь, а на індывідуальнага прадпрымальніка або юрыдычную асобу – да пяцідзесяці базавых велічынь.
Непаведамленне кампетэнтнаму дзяржаўнаму органу ва ўстаноўлены тэрмін індывідуальным прадпрымальнікам альбо ўпаўнаважанай службовай асобай юрыдычнай асобы аб спыненні працоўных, адукацыйных і іншых адносін з замежным грамадзянінам або асобай без грамадзянства, якія атрымалі на падставе такіх адносін дазвол на часовае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь, –
цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь.
Непрыняцце індывідуальным прадпрымальнікам або ўпаўнаважанай службовай асобай юрыдычнай асобы, якая хадайнічала аб уездзе замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства ў Рэспубліку Беларусь, іх знаходжанні або пражыванні ў Рэспубліцы Беларусь, устаноўленых мер па іх своечасовай рэгістрацыі, прадаўжэнню тэрміну іх часовага знаходжання, атрыманню імі дазволу на часовае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь – цягне накладанне штрафу ў памеры да дваццаці базавых велічынь.
Непрыняцце фізічнай асобай, якая хадайнічала аб уездзе замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства ў Рэспубліку Беларусь, яго знаходжанні або пражыванні ў Рэспубліцы Беларусь, устаноўленых мер па іх своечасовай рэгістрацыі, прадаўжэнню тэрміну іх часовага знаходжання, атрыманню імі дазволу на часовае пражыванне ў Рэспубліцы Беларусь –
цягне накладанне штрафу ў памеры да дзесяці базавых велічынь.
Дзеянні, прадугледжаныя часткамі 1 – 5 гэтага артыкула, учыненыя паўторна на працягу аднаго года пасля накладання адміністрацыйнага спагнання за такія ж парушэнні, –
цягнуць накладанне штрафу ў памеры ад дзесяці да ста базавых велічынь або дэпартацыю.
Дзеянні, прадугледжаныя часткамі 6 – 10 гэтага артыкула, учыненыя паўторна на працягу аднаго года пасля накладання адміністрацыйнага спагнання за такія ж парушэнні, –
цягнуць накладанне штрафу ў памеры да трыццаці базавых велічынь, а на індывідуальнага прадпрымальніка або юрыдычную асобу – да ста базавых велічынь.
Заўвага. Дзеянне частак 1, 3 і 11 гэтага артыкула не распаўсюджваецца на выпадкі знаходжання ў Рэспубліцы Беларусь замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства да звароту з хадайніцтвам аб прадастаўленні статусу бежанца, дадатковай абароны або прыстанішча ў Рэспубліцы Беларусь пры ўмове, што яны без прамаруджання звярнуліся з такім хадайніцтвам.

У адпаведнасці з артыкулам 64Закона Рэспублікі Беларусь ад 4 студзеня 2010 г. №105-З «Аб прававым становішчы замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь» замежныя грамадзяне і асобы без грамадзянства могуць быць падвергнуты дэпартацыі ў выпадках, вызначаных заканадаўчымі актамі Рэспублікі Беларусь, і парадку, устаноўленым заканадаўчымі актамі і пастановамі Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь.

Згодна з Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб адміністрацыйных правапарушэннях адміністрацыйнае спагнанне ў выглядзе дэпартацыі прымяняецца за ўчыненне адміністрацыйных правапарушэнняў, прадугледжаных наступнымі артыкуламі:

Артыкул 24.15. Парушэнне заканадаўства аб замежнай бязвыплатнай дапамозе;
Артыкул 24.18. Незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь;
Артыкул 24.19. Парушэнне пагранічнага рэжыму;
Артыкул 24.20. Парушэнне рэжыму Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь;
Артыкул 24.21. Парушэнне рэжыму ў пунктах пропуску праз Дзяржаўную мяжу Рэспублікі Беларусь;
Артыкул 24.35. Парушэнне заканадаўства аб прававым становішчы замежных грамадзян і асоб без грамадзянства і заканадаўства аб знешняй працоўнай міграцыі.

Згодна з артыкулам 65 Закона Рэспублікі Беларусь ад 4 студзеня 2010 г. №105-З «Аб прававым становішчы замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь» замежныя грамадзяніне і асобы без грамадзянства могуць быць высланы з Рэспублікі Беларусь у інтарэсах нацыянальнай бяспекі Рэспублікі Беларусь, грамадскага парадку, абароны маральнасці, здароўя насельніцтва, правоў і свабод грамадзян Рэспублікі Беларусь і іншых асоб, а таксама пасля вызвалення з арыштнага дома або папраўчай установы, калі яны не могуць быць падвергнуты дэпартацыі. Высылка з Рэспублікі Беларусь уяўляе сабой выправаджэнне замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства за межы Рэспублікі Беларусь.

На падставе рашэння аб дэпартацыі або высылцы замежны грамадзянін або асоба без грамадзянства ўключаецца ў Спіс асоб, уезд якіх у Рэспубліку Беларусь забаронены або непажаданы. Дэпартаванаму замежнаму грамадзяніну або асобе без грамадзянства ўезд у Рэспубліку Беларусь можа быць забаронены на тэрмін ад шасці месяцаў да пяці гадоў. Высланаму замежнаму грамадзяніну або асобе без грамадзянства ўезд у Рэспубліку Беларусь можа быць забаронены на тэрмін ад шасці месяцаў да дзесяці гадоў.

Крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь прадугледжвае крымінальную адказнасць за незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь, арганізацыю незаконнай міграцыі замежных грамадзян і асоб без грамадзянства ў Рэспубліцы Беларусь, парушэнне тэрміну запретая ўезду ў Рэспубліку Беларусь:

Артыкул 371. Незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь

Наўмыснае незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь з выкарыстаннем механічнага транспартнага сродку, судна ўнутранага плавання (самохоаднаго), судна змешанага (рака – мора) плавання (самаходнага), маламернага маторнага судна, судна з падвесным рухавіком, гідрацыкла, паветранага судна з рухавіком, а роўна наўмыснае незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь іншым спосабам, здзейсненае на працягу года пасля накладання адміністрацыйнага спагнання за такое ж парушэнне, – караюцца штрафам, або арыштам, або пазбаўленнем волі на тэрмін да двух гадоў.
Наўмыснае незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь, здзейсненае асобай, якая раней судзімым за злачынства, прадугледжанае гэтым артыкулам, альбо замежным грамадзянінам, асобай без грамадзянства, дэпартаванымі або якіх высылалі з Рэспублікі Беларусь да заканчэння тэрміну забароны ўезду ў Рэспубліку Беларусь, альбо службовай асобай з выкарыстаннем сваіх службовых паўнамоцтваў, – караецца арыштам, ці абмежаваннем волі на тэрмін да пяці гадоў, або пазбаўленнем волі на той жа тэрмін.
Наўмыснае незаконнае перасячэнне Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь, савярэнышенное арганізаванай групай, – караецца пазбаўленнем волі на тэрмін ад трох да сямі гадоў са штрафам або без штрафу. Заўвага.Дзеянне гэтага артыкула не распаўсюджваецца на выпадкі прыбыцця ў Рэспубліку Беларусь з парушэннем правілаў перасячэння Дзяржаўнай мяжы Рэспублікі Беларусь замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якія хадайнічаюць аб прадастаўленні статусу бежанца, дадатковай абароны або прыстанішча ў Рэспубліцы Беларусь, пры ўмове, што яны без прамаруджання звярнуліся з такім хадайніцтвам.

Артыкул 371-1. Арганізацыя незаконнай міграцыі

Арганізацыя або кіраўніцтва або садзейнічанне дзейнасці па незаконнаму ўезду ў Рэспубліку Беларусь, знаходжанні на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, транзітнаму праезду (транзіту) праз тэрыторыю Рэспублікі Беларусь або выезду з Рэспублікі Беларусь замежных грамадзян або асоб без грамадзянства (арганізацыя незаконнай міграцыі) – караюцца арыштам, або абмежаваннем волі на тэрмін да пяці гадоў, або пазбаўленнем волі на той жа тэрмін.
Арганізацыя незаконнай міграцыі, дасканалая спосабам, якія ўяўляюць небяспеку для жыцця або здароўя замежных грамадзян або асоб без грамадзянства, альбо звязаная з жорсткім або прыніжае іх годнасць абыходжаннем, альбо учынены паўторна, або групай асоб па папярэдняй змове, альбо службовай асобай з выкарыстаннем сваіх службовых паўнамоцтваў, – караецца пазбаўленнем волі на тэрмін ад трох да сямі гадоў са штрафам або без штрафу.

Артыкул 371-2. Парушэнне тэрміну забароны ўезду ў Рэспубліку Беларусь

Знаходжанне ў Рэспубліцы Беларусь замежнага грамадзяніна або асобы без грамадзянства, дэпартаваных або высланых з Рэспублікі Беларусь да заканчэння тэрміну забароны ўезду ў Рэспубліку Беларусь пры адсутнасці прыкмет злачынства, прадугледжанага часткай 2 артыкула 371 гэтага Кодэкса, – караецца штрафам, або арыштам, або пазбаўленнем волі на тэрмін да аднаго года.