Кафедра статыстыкі

Загадчык кафедры Станіслаў Юр’евіч Высоцкі, кандыдат эканамічных навук, дацэнт

Кафедра статыстыкі як структурнае падраздзяленне БДЭУ існуе з 1953-1954 навучальнага года (у той час Беларускі дзяржаўны інстытут народнай гаспадаркі імя В.У. Куйбышава). Кіраўнікамі кафедры з яе заснавання былі к.э.н., дацэнт Варапаева Н.В., д.э.н., прафесар Казачонак А.Г., к.э.н., дацэнты: Булат А.І., Церліжэнка І.Н., Цімафеева Н.С., д.э.н., прафесар Новікаў М.М., к.э.н., прафесар Цяслюк І.Я., к.э.н., прафесар Карпенка Л. І., д.э.н., дацэнт Агабекава Н.У. З ліпеня 2024 г.– к.э.н., дацэнт Высоцкі С.Ю.

Сярод выпускнікоў кафедры дзейсныя Старшыня Нацыянальнага статыстычнага камітэта Рэспублікі Беларусь Мядзведзева І.В., першы намеснік Старшыні Нацыянальнага статыстычнага камітэта Кухарэвіч А.І.

На кафедры працуюць 16 чал., з іх 2 доктара эканамічных навук, 8 кандыдатаў эканамічных навук, 4 асістэнта, 2 спецыялісты.

Спецыяльнасці

1-я ступень

Кафедра з’яўляецца выпускаючай і адзіная ў Рэспубліцы Беларусь, якая вядзе падрыхтоўку спецыялістаў па спецыяльнасцях 1-25 01 05 «Статыстыка», 6-05-0541-01 “Статыстыка”. Навучальны працэс ажыццяўляецца ў адпаведнасці з навучальным планам, зацверджаным Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь, і Адукацыйным стандартам па спецыяльнасцях 1-25 01 05 "Статыстыка"., 6-05-0541-01 “Статыстыка”.

Вучэбна-метадычная праца

Дысцыпліны

За кафедрай замацавана 46 спецыяльных дысцыплін, у ліку якіх:

статыстыка;
статыстычны аналіз узаемасувязяў;
апрацоўка і візуалізацыя статыстычных даных;
мнагамерныя статыстычныя метады;
інфармацыйная сістэма статыстыкі;
метады эканаметрычнага мадэліравання;
адаптыўныя метады кароткатэрміновага прагназіравання;
пабудова і аналіз сістэм крэдытных рэйцінгаў;
статыстычнае даследаванне рынку з выкарыстаннем пакетаў прыкладных праграм;
статыстычныя пакеты для грамадскіх (сацыяльных) навук;
бізнес-статыстыка;
статыстыка відаў дзейнасці;
фінансавая і банкаўская статыстыка;
актуарныя разлікі;
статыстыка цэн;
макраэканамічная статыстыка;
рэгіянальная стаыстыка і аналіз;
метады міжнародных супастаўленняў;
статыстыка насельніцтва;
дэмаграфія;
сацыяльная статыстыка;
дэмаграфічны аналіз;
аналіз часовых шэрагаў і прагназаванне
колькасныя метады аналізу ў бізнесе;
выбарачныя метады даследавання сацыяльна-эканамічных працэсаў;
і інш.

Па ўсіх пералічаных дысцыплінах маюцца аформленыя электронныя вучэбна-метадычныя комплексы. Кафедра цесна супрацоўнічае з Нацыянальным статыстычным камітэтам Рэспублікі Беларусь. З лістапада 2009 г. функцыянуе філіял кафедры статыстыкі пры Нацыянальным статыстычным камітэце Рэспублікі Беларусь.

Падрыхтоўка навукова-педагагічных кадраў вядзецца праз дактарантуру, аспірантуру і магістратуру. За апошнія 15 гадоў выкладчыкамі кафедры абаронены 3 доктарскія дысертацыі і 12 кандыдацкіх дысертацый.

За 2010–2024 гг. выкладчыкамі і аспірантамі кафедры апублікаваны 30 манаграфій, больш за 300 навуковых артыкулаў і каля 400 матэрыялаў і тэзісаў канферэнцый.

Навучальныя і вучэбна-метадычныя выданні і комплексы

Навуковая праца

Асноўныя навуковыя напрамкі:

Развіццё статыстычнай метадалогіі ў рамках інтэграцыі ў сферы статыстыкі краін Еўразійскага эканамічнага саюза;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз якасных паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага і дэмаграфічнага развіцця Рэспублікі Беларусь ва ўмовах нестабільнага ўплыву экзагенных фактараў;
Фарміраванне стратэгіі рэгулявання і абмежавання ценявых відаў эканамічнай дзейнасці з мэтай павышэння бяспекі і канкурэнтаздольнасці нацыянальнай эканомікі Рэспублікі Беларусь;
Статыстычная адзнака чалавечага рэсурсу ў сістэме нацыянальнага рахункаводства;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз рэгіянальных канкурэнтных пераваг у развіцці эканомікі Рэспублікі Беларусь;
Статыстычная ацэнка і аналіз узроставай структуры насельніцтва як кампанента дэмаграфічнай сістэмы;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз экалагічных індыкатараў;
Тэорыя і метадалогія пабудовы і аналізу мадыфікаванага міжгаліновага балансу (эколага-эканамічны аспект).

У 2013 годзе на кафедры была выканана гаспадарча-дагаворная тэма «Распрацоўка метадычных асноў і стварэнне статыстычнага класіфікатара для разліку абагульненых паказчыкаў знешняга і ўзаемнага гандлю дзяржаў - членаў Мытнага саюза і Адзінай эканамічнай прасторы па ўзбуйненых групах тавараў (інвестыцыйныя, прамежкавыя і спажывецкія)», навуковы кіраўнік – д.э.н., прафесар Г.А. Каралёнак. Заказчык – Еўразійская эканамічная камісія (Выканаўцы: дац. Агабекава Н.В., дац. Бокун Н.Ч., дац. Макарэвіч А.Я.).

Кафедра пастаянна падтрымлівае адносіны з кафедрай статыстыкі і эканаметрыкі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага эканамічнага універсітэта і Сацыялагічнага інстытута РАН.

Выкладчыкі кафедры супрацоўнічаюць і прымаюць удзел:

падрыхтоўцы краінавага аналітычнага дакладу для Прадстаўніцтва Дзіцячага Фонду ААН (ЮНІСЕФ) у Рэспубліцы Беларусь;
у праекце праграмы міжнароднага маніторынгу і супастаўленняў адкрытасці афіцыйнай статыстычнай інфармацыі «Адкрытыя дадзеныя –«ODIN.RU»;
у галіне распрацоўкі і ўдасканалення метадалогіі правядзення выбарачнага абследавання мікраарганізацый (каардынатар - Белстат).

Выкладчыкі кафедры выступаюць нацыянальнымі экспертамі ў міжнародных праектах: «Распрацоўка метадалагічнага забеспячэння для правядзення выбарачнага абследавання рабочай сілы ў Рэспубліцы Беларусь» (каардынатар праекта - Сусветны банк), «Многаиндыкатарнае кластарнае абследаванне па ацэнцы палажэнняў дзяцей і жанчын у Рэспубліцы Беларусь» (міжнародны каардынатар - Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ), нацыянальны каардынатар - Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь); cітуацыйны аналіз «Рэалізацыя правоў дзяцей у Рэспубліцы Беларусь».

Дацэнту Кулак А.Г. прызначана стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым навукоўцам на 2015 год за распрацоўку і ўкараненне методыкі статыстычнай ацэнкі дынамікі і прасторавага супастаўлення здароўя насельніцтва, асаблівасцю якой з'яўляецца мадэліраванне інтэгральнага індыкатара здароўя насельніцтва Рэспублікі Беларусь.

У 2010–2024 гг. падрыхтаваны і выдадзены наступныя навучальныя, вучэбна-метадычныя і вучэбна-практычныя дапаможнікі:

Захаранкаў, С.М., Тарлоўская, В.А. Статыстыка / С.М. Захаранкаў, В.А. Тарлоўская: вучэб. дапаможнік. - Мінск: Сучасная школа, 2010. - 272 с.
Буеў, А.Л. Статыстыка навакольнага асяроддзя. Практыкум. / А.Л. Буеў. - Мінск, 2010.
Сацыяльна-эканамічная статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская [і інш.]; пад рэд. С.Р. Несцяровіч, Л.І. Карпенка. - 2-е выд., Перапрац. І доп. - Мінск: БДЭУ, 2011. - 365 с.
Калеснікава, І.І., Круглякова, Г.В. Статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / І.І. Калеснікава, Г.В. Круглякова. - Мінск: Вышэйшая школа, 2011. - 285 с.
Макарэвіч, А.Я. Статыстыка гандлю. Практыкум: вучэб. дапаможнік / А.Я. Макарэвіч - Мінск: БДЭУ, 2012. - 247 с.
Падхваціліна, С.С. Статыстыка сельскай гаспадаркі. вучэб. дапаможнік / С.С. Падхваціліна - Мінск: Вышэйшая школа, 2012. - 240 с.
Бандарэнка, Н.М. Фінансава-банкаўская статыстыка: практыкум: вучэб. дапаможнік / Н.М. Бандарэнка, А.Г. Кулак, Н.Э. Пякарская. - Мінск: ДІКСТ БДУ, 2012. - 264 с.
Васілеўская, Л.І., Тумасян, А.А. Статыстыка прамысловасці: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, А.А. Тумасян - Мінск: Інфра-М Новае веданне (Мінск), 2012. - 430 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: вучэб. дапаможнік / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская. - Мінск: Місанта, 2013. - 474 с.
Тэорыя статыстыкі: вучэб. дапаможнік / Л.І. Карпенка [І інш.]; пад рэд. Л.І. Карпенка. - Мінск: БДЭУ, 2013. - 591 с.
Пякарская, Н.Э., Кулак, А.Г. Фінансава-банкаўская статыстыка: Зб. задач / Н.Э. Пякарская, А.Г. Кулак. - Мінск: БДЭУ, 2014. - 140 с.
Маткоўская, А.Г. Статыстыка (другая частка "Сацыяльна-эканамічная статыстыка»): вучэбна-метадычны комплекс / А.Г. Маткоўская. - Мінск: ЧУО «Інстытут прадпрымальніцкай дзейнасці», 2014. - 183 с.
Сошнікава, Л.А. Шматмерныя статыстычныя метады. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.А. Сошнікава. - Мінск: БДЭУ, 2015 - 198 с.
Васілеўская, Л.І. Статыстыка прамысловасці і бізнесу. Практыкум.: Вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, І.І. Калеснікава. - Мінск, БДЭУ, 2015. - 363 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: практыкум / В.А. Тарлоўская, Я.Я. Шарылава. - Мінск: БДЭУ, 2018. - 167 с.
Статыстыка: вучэб-метад. дапаможнік / А.Г. Кулак [і інш.]. - Мінск : БДАТУ, 2018.- 308 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: практыкум / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская; под ред. В.А. Тарлоўскай. - Мінск : Місанта : Амалфея, 2018.- 454 с.
Статыстыка : Вучэбны дапаможнік / Н. У. Агабекава [І інш.]; пад рэд. Н.У. Агабекавай. – Мінск : БДЭУ, 2020 – 303 с.
Агульная тэорыя статыстыкі : вучэб. – мет. дапаможнік / А. Г. Кулак. – Мінск : БДУІР , 2020 – 252 с.
Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва : вучэб. – мет. дапаможнік / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская. – Мінск : БДЭУ , 2022. – 311 с.
Статыстыка. Практыкум: вучэбны дапаможнік / Н.У. Агабекава [і інш.].; пад рэд. Н.У. Агабекавай. – Мінск: РІВШ 2023. – 368 с.
Сошнікава Л.А., Шарылава Я.Я. Мнагамерны статыстычны аналіз. Практыкум : навуч. Дапаможнік / Л.А. Сошнікава, Я.Я. Шарылава. – Мінск: БДЭУ, 2024 – 230 с.