Кафедра эканомікі гандлю і паслуг

Кафедра эканомікі гандлю і паслуг як самастойная навукова-педагагічная структурная адзінка функцыянуе з 16 чэрвеня 1933 года з моманту стварэння Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта (да студзеня 1992 г. Беларускі дзяржаўны інстытут народнай гаспадаркі імя В. У. Куйбышава). У 1933 годзе гэта была "кафедра эканомікі і планавання савецкага гандлю", з 1934 года – "кафедра савецкага і кааператыўнага гандлю" (загадчык – дацэнт Ф.П. Садоўскі). З 1959 года – "кафедра эканомікі і арганізацыі гандлю" (загадчык – д. э. н., прафесар Арцем'еў А.С.), з 1978 года – гэта "кафедра эканомікі гандлю" (загадчык – Сакалова М.Ф., Валевіч Р.П. , Шэлег Н.С., Мікуліч І.М.), а з 1 ліпеня 2016 г. – "кафедра эканомікі гандлю і паслуг".

Загадчык кафедры - Мiкулiч Iнеса Мечыславауна, кандыдат эканамічных навук, дацэнт.

Кафедра эканомікі гандлю і паслуг увесь час развіваецца. У цяперашні час на кафедры працуюць 16 выкладчыкаў: 1 доктар эканамічных навук, прафесар; 1 кандыдат эканамічных навук, прафесар; 11 кандыдатаў эканамічных навук; 1 кандыдат фізіка-матэматычных навук; 2 асістэнты.

Да 1990-х гг. падрыхтоўка кандыдатаў навук па эканоміцы гандлю вялася, у асноўным, у вну Расіі, Украіны. У апошнія гады кафедра папаўняецца пераважна выпускнікамі уласнай аспірантуры.

Спецыяльнасці

1-я прыступку

«Камерцыйная дзейнасць»
специализации
- «Камерцыйная дзейнасць на прадпрыемстве грамадскага харчавання»;
- «Камерцыйная дзейнасць на рынку тавараў народнага спажывання»

Магістратура

специальность 1-25 80 01 «Экономика»
профилизация
«Экономическое и антимонопольное регулирование»

специальность 1-25 80 09 «Коммерция» по следующим профилизациям:

«Коммерция на потребительском рынке»
«Коммерция на рынке ресторанного бизнеса»

Аспірантура

«Эканоміка і кіраванне народнай гаспадаркай»

Кафедра эканомікі гандлю і паслуг выпускае спецыялістаў з вышэйшай адукацыяй па двух спецыялізацыях: 1-25 01 10 18 "Камерцыйная дзейнасць на прадпрыемстве грамадскага харчавання", 1-25 01 10 02 "Камерцыйная дзейнасць на рынку тавараў народнага спажывання" (на базе агульнай сярэдняй , сярэдняй спецыяльнай) спецыяльнасці "Камерцыйная дзейнасць" і забяспечвае метадычнае кіраўніцтва па названай спецыяльнасці ў межах навучальна-метадычнага аб'яднання Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь.

Атрыманне адукацыі па спецыяльнасці "Камерцыйная дзейнасць" дазваляе атрымаць шырокую адукацыю, якая дазваляе працягнуць навучанне ў магістратуры па любой спецыяльнасці. На кафедры паспяхова працуе магістратура (навукова- і практыка-арыентаваная) і аспірантура. Кафедрай ажыццяўляецца навучанне магістрантаў:

1) спецыяльнасць 1-25 80 01 "Эканоміка" прафілізацыя «Эканамічнае і антыманапольнае рэгуляванне».

2) спецыяльнасць 1-25 80 09 «Камерцыя» па наступных прафілізацыях:

"Камерцыя на спажывецкім рынку»
"Камерцыя на рынку рэстараннага бізнесу»

Падрыхтоўка кадраў вышэйшай кваліфікацыі праз аспірантуру вядзецца па спецыяльнасці 08.00.05 – "Эканоміка і кіраванне народнай гаспадаркай" як для ўласных мэтаў, так і для іншых вну Рэспублікі Беларусь, іншых кафедраў БДЭУ, установаў і арганізацый краіны.

У мэтах забеспячэння высокай якасці падрыхтоўкі спецыялістаў заўсёды ўдасканальваецца навучальны працэс: распрацаваны адукацыйны стандарт спецыяльнасці, тыпавыя і навучальныя планы; абнаўлены вучэбна-метадычныя комплексы па вучэбных дысцыплінах і прадметах, па выніках навукова-даследчай работы выкладчыкаў кафедры распрацаваны новыя курсы, што адлюстроўваюць працэсы фарміравання рынкавай эканомікі, тэндэнцыі змянення метадалогіі і методыкі гаспадарання, развіцця міжнароднага гандлю, сусветнай гаспадаркі; сабраны банк першаснай і статыстычнай інфармацыі пра дзейнасць галіны і асобных гандлёвых арганізацый. Выкладчыкі кафедры ўвесь час працуюць над фарміраваннем у студэнтаў ўстойлівых прафесійных ведаў дзеля таго, каб выпускнікі БДЭУ атрымлівалі дыплом вну, як высокакваліфікаваныя эканамісты здольныя вырашаць важныя дзяржаўныя і гаспадарчыя задачы ды вырашаць праблемы развіцця спажывецкага рынку краіны, гандлёвага і рэстараннага бізнесу.

На кафедры да чытання лекцый і кіраўніцтва дыпломнымі працамі і іншай педагагічнай і навукова-даследчай працы шырока прыцягваюцца практыкі і супрацоўнікі навуковых установаў Беларусі і г. Мінска: спецыялісты і кіраўнікі Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь, Парламенцкага Сходу Саюза Беларусі і Расіі, Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь, Галоўнага кіраўніцтва спажывецкага рынку Мінгарвыканкама, навуковыя супрацоўнікі інстытута эканомікі НАН Беларусі, навукова-даследчага інстытута Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь, НДІ Белкаапсаюза, Беларускай гандлёва-прамысловай палаты і інш.

Вучэбна-метадычная праца

Дысцыпліны

За кафедрай эканомікі гандлю і паслуг замацаваны наступныя дысцыпліны:
I ступень

Аўтаматызаванае працоўнае месца спецыяліста рынку нерухомасці
АПМ спецыяліста
Балансавая палітыка
Бізнес-планаванне
Увядзенне ў спецыяльнасць
Інфраструктура таварных рынкаў
Комплексная ацэнка нерухомасці
Камп'ютарнае мадэляванне бізнес-працэсаў на рынку нерухомасці
Камп'ютарнае мадэляванне камерцыйных бізнес- працэсаў
Канкурэнтаздольнасць арганізацыі
Канкурэнтаздольнасць харчовых тавараў
Канкурэнтаздольнасць тавараў
Міжнародны гандаль
Ацэнка зямельнай уласнасці і кадастр
Фінансавая палітыка ў гандлі
Фінансавая палітыка на рынку нерухомасці і іпатэка
Цэнаўтварэнне
Цэнаўтварэнне на рынку нерухомасці
Цэнаўтварэнне ў гандлі
Эканоміка інвестыцый і інавацый
Эканоміка нерухомасці
Эканоміка грамадскага харчавання
Эканоміка арганізацыі (прадпрыемства)
Эканоміка гандлю
Эканоміка гандлёвай арганізацыі
Эканамічная стратэгія арганізацыі
Экспертыза і інспектаванне праектаў і аб'ектаў нерухомасці

II ступень

Адвакатаванне канкурэнцыі
Антыканкурэнтныя пагадненні і нядобрасумленная канкурэнцыя
Антыманапольная палітыка
Антыманапольныя забароны
Бізнес-групы ў сучасным гандлёвым бізнэсе
Бізнес-групы на трансгранічных рынках
Бізнес-праектаванне
Бізнес-праектаванне ў рэстаранным бізнэсе
Інавацыйная палітыка ў рэстаранным бізнэсе
Інфармацыйнае забеспячэнне функцыянавання аб'ектаў рэстараннага бізнесу
Даследаванне рынкаў і канкурэнцыі
Канкурэнтная права
Канкурэнтнае права Еўразійскага эканамічнага саюза
Канкурэнтны патэнцыял рэстараннага бізнесу
Культура харчавання і інструменты яе адлюстравання
Мадэлі і стратэгіі развіцця бізнесу
Абгрунтаванне канцэпцыі развіцця рэстараннага бізнесу
Ацэнка кошту бізнесу
Ацэнка кошту рэстараннага бізнесу
Паводзіны спажыўцоў і праграмы лаяльнасці
Працэсуальныя аспекты разгляду антыманапольных спраў
Рэстаранны бізнес у індустрыі гасціннасці
Рызыка-менеджмент
Коштавая палітыка ў знешнегандлёвай дзейнасці
Эканамічны аналіз рынкаў
Інвестыцыі ў нерухомасць
Інвестыцыйная палітыка арганізацыі
Бізнес-планаванне ў сферы нерухомасці

У навучальным працэсе шырока выкарыстоўваюцца новыя адукацыйныя тэхналогіі, якія забяспечваюць адзінства навучальнага і навуковага працэсаў, тэставанне, дзелавыя гульні, кейс-метады, рашэнне рэальных гаспадарчых сітуацый, рэйтынгавая ацэнка паспяховасці студэнтаў, мультымедыйныя прэзентацыі, раздатачны матэрыял, напісанне даследчых рэфератаў, эсэ па найважнейшых тэмах, правядзенне студэнцкіх канферэнцый па завяршэнні вывучэння асобных дысцыплін, абарона курсавых работ у камісіях з выкарыстаннем сучасных інфармацыйных тэхнологiй, перадабарона дыпломных прац. Практыку студэнты праходзяць на найбуйнейшых прадпрыемствах рэспублікі, што займаюць галоўнае месца ў сваёй сферы.

Навучальныя і вучэбна-метадычныя выданні і комплексы

Навуковая праца

За гады функцыянавання кафедры склалася некалькі напрамкаў навуковай працы – эканамічная ацэнка стану і прагназавання спажывецкага рынку і яго інфраструктуры ў сучасных умовах глабалізацыі і інтэграцыі, інавацыі ў гандлі і грамадскім харчаванні, распрацоўка метадалогіі гаспадарання ў гандлёвай галіне і пошук шляхоў павышэння эфектыўнасці дзейнасці гандлёвых арганізацый, праблемы міжнароднага гандлю і эканамічнай інтэграцыі, праблемы гасцінічнага і рэстараннага бізнесаў, эканомікі прадпрыемстваў прыдарожнага сэрвісу і хуткага абслугоўвання.

Да кафедральных навуковых даследаваннях шырока прыцягваюцца студэнты, магістранты, аспіранты. Вынікі выкананых навуковых даследаванняў кафедры выкарыстаныя пры падрыхтоўцы манаграфій, падручнікаў, навучальных дапаможнікаў, агучаныя на шматлікіх міжнародных навукова-практычных канферэнцыях, апублікаваныя ў іх матэрыялах, навуковых зборніках, часопісах. Вынікі даследаванняў сталіся асноватворнымі для многіх навуковых і навучальна-метадычных публікацый.

Кафедрай падрыхтавана і апублікавана мноства навуковых выданняў, артыкулаў, дакладаў, сярод якіх за апошні час можна вылучыць:

Бизнес-планирование: учеб. пособие с грифом Министерства образования Республики Беларусь / А.В. Владыко, Р.П. Валевич. – Минск: Вышэйшая школа, 2012. – 455 с.
Конкурентоспособность организации: практикум / С.О. Белова, С.Н. Лапина, И.А. Леднёва, О.Б. Пароля-Тесленок. – Минск: БГЭУ, 2018. – 199 с.
Концептуальные подходы к исследованию потребительского рынка (в условиях формирования ЕЭП): монография / Н.С. Шелег, И.М. Микулич [и др.]. – М.: СИА, 2012. – 132 с.
Лапина, С.Н. Управление результативностью труда: теория, методология, практика : моногр. / С.Н. Лапина. Lambert Academic Publishing. – Germany. – 2017.
Международная торговля: учеб. пособие / Н.С. Шелег [и др.]; под ред. Шелега Н.С., Енина Ю.И. – Минск: Вышэйшая школа, 2014. – 496 с.
Прыгун, И.В. Экономика торговой организации: лабораторный практикум / И.В. Прыгун, С.И. Кабушкина. – Минск: БГЭУ, 2016. – 167 с.
Прыгун, И.В. Экономика торговой организации: лабораторный практикум / И.В. Прыгун, С.И. Кабушкина. – 2-е изд. – Минск: БГЭУ, 2017. – 179 с.
Стратегия развития потребительского рынка с учетом глобализации и интеграции: монография / Н.С. Шелег, И.М. Микулич и др., 2014. – М.: СИА. – 193 с.
Шелег, Н.С., Енин, Ю.И. Инфраструктура товарного рынка: учеб. пособие / Н.С. Шелег, Ю.И. Енин. – Минск, 2012. – 412 с.
Шелег Н.С., Шелег С.Н. Современные тенденции развития внешней торговли Беларуси : моногр. / под. ред. Н.С. Шелега. – Минск: СИА, 2017. – 136 с.
Экономика гостиниц и ресторанов: практикум / О.П. Ефимова-Стадник [и др.]; под ред. О.П. Ефимовой-Стадник. – Минск: БГЭУ, 2013. – 206 с.
Экономика организаций торговли: учеб. пособие / под ред. Р.П. Валевич, Г.А. Давыдовой. – Минск: БГЭУ, 2010. – 671 с.
Экономика торговли : учеб. пособие / Н.С. Шелег [и др]; под общ. ред. Н.С.Шелега, Р.П. Валевич. – Минск: Вышэйшая школа, 2012. – 559 с.
Пацай Л.С. Оценка потребительского рынка Республики Беларусь в условиях интеграции : моногр./ Л.С. Пацай. Lambert Academic Publishing. - Germany. – 2018. – 239 с.
Шелег, Н.С. Шелег, С.Н. Экспертиза и инспектирование проектов и объектов недвижимости: моногр. / Н.С. Шелег, С.Н. Шелег. – М.: СИА, 2019. – 136 с.
A.I. Yerchak, I.M. Mikulich , V.A. Gavrilenko , M.S. Trofimova Peculiarities Of Management In Regulation Of Minimum Prices For Strong Alcoholic Beverages / The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences (EpSBS). – 2019. – № 40. – P. 358-368. (Web of Science)
A.I.Yerchak, I. M. Mikulich , V. A. Gavrilenko , M. S. TrofimovaExternal Reference Pricing: The Market Of Medicines In The Republic Of Belarus / The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences (EpSBS). – 2019. № 77. – Р. 262–268.
Микулич, И.М., Ерчак, А.И., Гавриленко, В.А., Трофимова, М.С. Обоснование и особенности внедрения внешнего референтного ценообразования на рынке лекарственных средств Республики Беларусь // BENEFICIUM. – 2020. – 2(35). – С 4–15.
A.I. Yerchak, I.M. Mikulich, V.A. Gavrilenko , M.S. Trofimova Specific Features and Problem Aspects of Adapting the Taxi Market Regulatory Mechanism to Business Models Built on Digital Platforms // Proceedings of International Scientific and Practical Conference "Russia 2020 - a new reality: economy and society" . – 2021. – Р. 182–187.

Выпускнiкi кафедры у цяперашнi час займаюць асноуныя пасады у розных мiнiстэрствах i ведамствах, галоуных кiраунiцтвах дзяржауных прадпрыемствау, галоуных гандлёвых арганiзацыях традыцыйнай рознцы г. Мiнска ААТ "ГУМ",ААТ "ЦУМ Мiнск", у кiраунiцтве найбуйнейшых гандлёвых сетак, такiх як Еураопт (ТАА "Еурагандаль"), Карона (ТАА "Тытунь-Iнвест") i iнш. Шмат у чым ад ix рашэнняу залежыць сучаснасць i будучыня гандлёвага бiзнесу у Рэспублiцы Беларусь.

З мэтай умацавання навуковых сувязяў Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта з Міністэрствам антыманапольнага рэгулявання і гандлю Рэспублікі Беларусь па ўзгадненні з Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь з 4 студзеня 2019 года на базе кафедры эканомікі гандлю і паслуг факультэта камерцыі і турыстычнай індустрыі пачала функцыянаванне галіновая лабараторыя антыманапольнага і цэнавага рэгулявання, рэгулявання ў галіне гандлю.