Кафедра статыстыкі
Загадчык кафедры:
Ніна Уладзіміраўна Агабекава
доктар эканамічных навук,
дацэнт
Кафедра статыстыкі як структурнае падраздзяленне БДЭУ існуе з 1954 - 1955 навучальнага года (у той час Беларускі дзяржаўны інстытут народнай гаспадаркі імя В.У. Куйбышава). Кіраўнікамі кафедры з яе заснавання былі к.э.н., дацэнт Варапаева Н.В., д.э.н., прафесар Казачонак А.Г., к.э.н., дацэнты: Булат А.І., Церліжэнка І.Н., Цімафеева Н.С., д.э.н., прафесар Новікаў М.М., к.э.н., прафесар Цяслюк І.Я., к.э.н., прафесар Карпенка Л. І.
З верасня 2010 г. і па цяперашні час – д.э.н., дацэнт Агабекава Н.У.
Сярод выпускнікоў кафедры дзейсныя Старшыня Нацыянальнага статыстычнага камітэта Рэспублікі Беларусь Мядзведзева І.В., першы намеснік Старшыні Нацыянальнага статыстычнага камітэта Кангро І.С., намеснік Старшыні Нацыянальнага статыстычнага камітэта Кухарэвіч А.І.
На кафедры ў 2018–2019 навучальным годзе працуюць 17 чал., з іх 3 доктара эканамічных навук, 8 кандыдатаў эканамічных навук, 4 асістэнта, 2 лабаранты.
Кафедра – адзіная ў Рэспубліцы Беларусь, якая вядзе падрыхтоўку спецыялістаў па спецыяльнасці 1-25 01 05 «Статыстыка». Навучальны працэс ажыццяўляецца ў адпаведнасці з навучальным планам, зацверджаным Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь, і Адукацыйным стандартам па спецыяльнасці 1-25 01 05 "Статыстыка".
За кафедрай замацавана 45 спецыяльных дысцыплін, у ліку якіх:
- статыстыка;
- сацыяльна-эканамічная статыстыка;
- эканамічная статыстыка;
- статыстыка прамысловасці;
- статыстыка цэн;
- сучасныя праблемы бухгалтарскага ўліку, статыстыкі;
- міжнародныя стандарты фінансавай справаздачнасці, аўдыту і статыстыкі;
- выбарачныя метады даследаванняў сацыяльна-эканамічных з'яў;
- міжнародныя стандарты па статыстыцы;
- вучэбная даследчая работа студэнтаў;
- дэмаграфія;
- агульная тэорыя статыстыкі;
- статыстыка насельніцтва;
- дэмаграфічны аналіз;
- шматмерныя статыстычныя метады;
- інфармацыйная сістэма статыстыкі;
- метады эканаметрычнага мадэліравання;
- адаптыўныя метады прагназавання;
- статыстычнае даследаванне рынку з выкарыстаннем ППП;
- статыстыка бюджэтных арганізацый;
- статыстыка транспарту;
- бізнес-статыстыка;
- статыстыка відаў дзейнасці;
- фінансава-банкаўская статыстыка;
- фінансавая і банкаўская статыстыка;
- макраэканамічная статыстыка;
- статыстычнае мадэляванне і аналіз цыклаўтвараючых працэсаў у эканоміцы;
- статыстычны аналіз макраэканамічных паказчыкаў;
- статыстычны аналіз кан'юнктурных ваганняў эканамічных паказчыкаў;
- статыстыка сельскай гаспадаркі;
- статыстыка аграрна-прамысловага комплексу;
- статыстычная справаздачнасць;
- статыстыка сельскай гаспадаркі і навакольнага асяроддзя;
- статыстыка інвестыцый і будаўніцтва;
- сацыяльная статыстыка;
- сацыяльная і эканамічная статыстыка і інш.
Па ўсіх пералічаных дысцыплінах маюцца аформленыя электронныя вучэбна-метадычныя комплексы.
Кафедра цесна супрацоўнічае з Нацыянальным статыстычным камітэтам Рэспублікі Беларусь. З лістапада 2009 г. функцыянуе філіял кафедры статыстыкі пры Нацыянальным статыстычным камітэце Рэспублікі Беларусь.
Выкладчыкі і аспіранты кафедры з'яўляюцца членамі Беларускай Статыстычнай Асацыяцыі (БСА), створанай у 1998г., Старшынёй Савета якой з'яўляецца доктар эканамічных навук, прафесар Сошникова Л.А. У рамках асацыяцыі ажыццяўляецца сувязь кафедры статыстыкі з кафедрай матэматычнага мадэліравання і аналізу даных БДУ, Нацыянальным статыстычным камітэтам Рэспублікі Беларусь, Нацыянальнай акадэміяй навук Рэспублікі Беларусь, Нацыянальным банкам Рэспублікі Беларусь.
Падрыхтоўка навукова-педагагічных кадраў вядзецца праз аспірантуру і магістратуру. У 2018–2019 навучальным годзе на кафедры навучаюцца 1 дактарант, 5 аспірантаў і 7 магістрантаў. За апошнія 15 гадоў выкладчыкамі кафедры абаронены 3 доктарскія дысертацыі і 12 кандыдацкіх дысертацый.
У 2010–2018 гг. падрыхтаваны і выдадзены наступныя навучальныя, вучэбна-метадычныя і вучэбна-практычныя дапаможнікі:
- Захаранкаў, С.М., Тарлоўская, В.А. Статыстыка / С.М. Захаранкаў, В.А. Тарлоўская: вучэб. дапаможнік. - Мінск: Сучасная школа, 2010. - 272 с.
- Буеў, А.Л. Статыстыка навакольнага асяроддзя. Практыкум. / А.Л. Буеў. - Мінск, 2010.
- Сацыяльна-эканамічная статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская [і інш.]; пад рэд. С.Р. Несцяровіч, Л.І. Карпенка. - 2-е выд., Перапрац. І доп. - Мінск: БДЭУ, 2011. - 365 с.
- Калеснікава, І.І., Круглякова, Г.В. Статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / І.І. Калеснікава, Г.В. Круглякова. - Мінск: Вышэйшая школа, 2011. - 285 с.
- Макарэвіч, А.Я. Статыстыка гандлю. Практыкум: вучэб. дапаможнік / А.Я. Макарэвіч - Мінск: БДЭУ, 2012. - 247 с.
- Падхваціліна, С.С. Статыстыка сельскай гаспадаркі. вучэб. дапаможнік / С.С. Падхваціліна - Мінск: Вышэйшая школа, 2012. - 240 с.
- Бандарэнка, Н.М. Фінансава-банкаўская статыстыка: практыкум: вучэб. дапаможнік / Н.М. Бандарэнка, А.Г. Кулак, Н.Э. Пякарская. - Мінск: ДІКСТ БДУ, 2012. - 264 с.
- Васілеўская, Л.І., Тумасян, А.А. Статыстыка прамысловасці: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, А.А. Тумасян - Мінск: Інфра-М Новае веданне (Мінск), 2012. - 430 с.
- Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: вучэб. дапаможнік / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская. - Мінск: Місанта, 2013. - 474 с.
- Тэорыя статыстыкі: вучэб. дапаможнік / Л.І. Карпенка [І інш.]; пад рэд. Л.І. Карпенка. - Мінск: БДЭУ, 2013. - 591 с.
- Пякарская, Н.Э., Кулак, А.Г. Фінансава-банкаўская статыстыка: Зб. задач / Н.Э. Пякарская, А.Г. Кулак. - Мінск: БДЭУ, 2014. - 140 с.
- Маткоўская, А.Г. Статыстыка (іншая частка "Сацыяльна-эканамічная статыстыка»): вучэбна-метадычны комплекс / А.Г. Маткоўская. - Мінск: ЧУО «Інстытут прадпрымальніцкай дзейнасці», 2014. - 183 с.
- Сошнікава, Л.А. Шматмерныя статыстычныя метады. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.А. Сошнікава. - Мінск: БДЭУ, 2015 - 198 с.
- Васілеўская, Л.І. Статыстыка прамысловасці і бізнесу. Практыкум.: Вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, І.І. Калеснікава. - Мінск, БДЭУ, 2015. - 363 с.
- Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: практыкум / В.А. Тарлоўская, Я.Я. Шарылава. - Мінск: БДЭУ, 2018. - 167 с.
За 2010–2018 гг. выкладчыкамі і аспірантамі кафедры апублікаваны 14 манаграфій, больш за 200 навуковых артыкулаў і каля 350 матэрыялаў і тэзісаў канферэнцый.
Асноўныя навуковыя напрамкі:
- Развіццё статыстычнай метадалогіі ў рамках інтэграцыі ў сферы статыстыкі краін Еўразійскага эканамічнага саюза;
- Статыстычнае мадэліраванне і аналіз якасных паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага і дэмаграфічнага развіцця Рэспублікі Беларусь ва ўмовах нестабільнага ўплыву экзагенных фактараў;
- Фарміраванне стратэгіі рэгулявання і абмежавання ценявых відаў эканамічнай дзейнасці з мэтай павышэння бяспекі і канкурэнтаздольнасці нацыянальнай эканомікі Рэспублікі Беларусь;
- Метадалогія статыстычнага мадэліравання і аналізу патокаў экапрадукцыі ў сістэме мадыфікаваных міжгаліновых сувязяў;
- Статыстычная адзнака чалавечага рэсурсу ў сістэме нацыянальнага рахункаводства;
- Статыстычнае мадэліраванне і аналіз рэгіянальных канкурэнтных пераваг у развіцці эканомікі Рэспублікі Беларусь;
- Статыстычная ацэнка і аналіз узроставай структуры насельніцтва як кампанента дэмаграфічнай сістэмы;
- Статыстычнае мадэліраванне і аналіз экалагічных індыкатараў;
- Тэорыя і метадалогія пабудовы і аналізу мадыфікаванага міжгаліновага балансу (эколага-эканамічны аспект).
У 2013 годзе на кафедры была выканана гаспадарча-дагаворная тэма «Распрацоўка метадычных асноў і стварэнне статыстычнага класіфікатара для разліку абагульненых паказчыкаў знешняга і ўзаемнага гандлю дзяржаў - членаў Мытнага саюза і Адзінай эканамічнай прасторы па ўзбуйненых групах тавараў (інвестыцыйныя, прамежкавыя і спажывецкія)», навуковы кіраўнік – д.э.н., прафесар Г.А. Каралёнак. Заказчык – Еўразійская эканамічная камісія (Выканаўцы: дац. Агабекава Н.В., дац. Бокун Н.Ч., дац. Макарэвіч А.Я.).
Кафедра статыстыкі была адным з арганізатараў летняй школы ў рамках праекта The Visby Program, Baltic-Nordic-Ukrainian network on survey statistics, удзельнічала ў сумесным расійска-беларускім праекце «Вымярэнне выдаткаў на выкарыстанне навакольнага асяроддзя і яе аднаўленне як фактара ўстойлівага развіцця».
Кафедра пастаянна падтрымлівае адносіны з кафедрай статыстыкі і эканаметрыкі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага эканамічнага універсітэта і сацыялагічнага інстытута РАН.
Выкладчыкі кафедры супрацоўнічаюць і прымаюць удзел:
- у міжнародным праекце ў сферы вышэйшай адукацыі і навуковых даследаванняў «Распаўсюд тэорыі і практыкі выбарачных даследаванняў» (галоўны ўдзельнік і каардынатар - Універсітэт Хельсінкі (Фінляндыя), прафесар Р. Лентонен);
- падрыхтоўцы краінавага аналітычнага дакладу для Прадстаўніцтва Дзіцячага Фонду ААН (ЮНІСЕФ) у Рэспубліцы Беларусь;
- у праекце праграмы міжнароднага маніторынгу і супастаўленняў адкрытасці афіцыйнай статыстычнай інфармацыі «Адкрытыя дадзеныя –«ODIN.RU»;
- у галіне распрацоўкі і ўдасканалення метадалогіі правядзення выбарачнага абследавання мікраарганізацый (каардынатар - Белстат).
Выкладчыкі кафедры выступаюць нацыянальнымі экспертамі ў міжнародных праектах: «Распрацоўка метадалагічнага забеспячэння для правядзення выбарачнага абследавання рабочай сілы ў Рэспубліцы Беларусь» (каардынатар праекта - Сусветны банк), «Многаиндыкатарнае кластарнае абследаванне па ацэнцы палажэнняў дзяцей і жанчын у Рэспубліцы Беларусь» (міжнародны каардынатар - Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ), нацыянальны каардынатар - Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь); cітуацыйны аналіз «Рэалізацыя правоў дзяцей у Рэспубліцы Беларусь».
Дацэнту Кулак А.Г. прызначана стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым навукоўцам на 2015 год за распрацоўку і ўкараненне методыкі статыстычнай ацэнкі дынамікі і прасторавага супастаўлення здароўя насельніцтва, асаблівасцю якой з'яўляецца мадэліраванне інтэгральнага індыкатара здароўя насельніцтва Рэспублікі Беларусь.
Тэл.: (+375 17) 209-88-16,
ПРЫЁМНАЯ КАМІСІЯ
Тэл.: (+375 17) 209-88-99