Кафедра статыстыкі

Загадчык кафедры:

Ніна Уладзіміраўна Агабекава
доктар эканамічных навук,
дацэнт

Кафедра статыстыкі як структурнае падраздзяленне БДЭУ існуе з 1953-1954 навучальнага года (у той час Беларускі дзяржаўны інстытут народнай гаспадаркі імя В.У. Куйбышава). Кіраўнікамі кафедры з яе заснавання былі к.э.н., дацэнт Варапаева Н.В., д.э.н., прафесар Казачонак А.Г., к.э.н., дацэнты: Булат А.І., Церліжэнка І.Н., Цімафеева Н.С., д.э.н., прафесар Новікаў М.М., к.э.н., прафесар Цяслюк І.Я., к.э.н., прафесар Карпенка Л. І.
З верасня 2010 г. і па цяперашні час – д.э.н., дацэнт Агабекава Н.У.

Сярод выпускнікоў кафедры дзейсныя Старшыня Нацыянальнага статыстычнага камітэта Рэспублікі Беларусь Мядзведзева І.В., першы намеснік Старшыні Нацыянальнага статыстычнага камітэта Кухарэвіч А.І.
На кафедры працуюць 16 чал., з іх 2 доктара эканамічных навук, 8 кандыдатаў эканамічных навук, 4 асістэнта, 2 спецыялісты.

Спецыяльнасці

1-я ступень

Кафедра з'яўляецца выпускаючай і адзіная ў Рэспубліцы Беларусь, якая вядзе падрыхтоўку спецыялістаў па спецыяльнасці 1-25 01 05 «Статыстыка». Навучальны працэс ажыццяўляецца ў адпаведнасці з навучальным планам, зацверджаным Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь, і Адукацыйным стандартам па спецыяльнасці 1-25 01 05 "Статыстыка".

Вучэбна-метадычная праца

Дысцыпліны

За кафедрай замацавана 46 спецыяльных дысцыплін, у ліку якіх:

статыстыка;
статыстычны аналіз узаемасувязяў;
апрацоўка і візуалізацыя статыстычных даных;
мнагамерныя статыстычныя метады;
інфармацыйная сістэма статыстыкі;
метады эканаметрычнага мадэліравання;
адаптыўныя метады кароткатэрміновага прагназіравання;
пабудова і аналіз сістэм крэдытных рэйцінгаў;
статыстычнае даследаванне рынку з выкарыстаннем пакетаў прыкладных праграм;
статыстычныя пакеты для грамадскіх (сацыяльных) навук;
бізнес-статыстыка;
статыстыка відаў дзейнасці;
фінансавая і банкаўская статыстыка;
актуарныя разлікі;
статыстыка цэн;
макраэканамічная статыстыка;
рэгіянальная стаыстыка і аналіз;
метады міжнародных супастаўленняў;
статыстыка насельніцтва;
дэмаграфія;
сацыяльная статыстыка;
дэмаграфічны аналіз;
аналіз часовых шэрагаў і прагназаванне
колькасныя метады аналізу ў бізнесе;
выбарачныя метады даследавання сацыяльна-эканамічных працэсаў;
і інш.

Па ўсіх пералічаных дысцыплінах маюцца аформленыя электронныя вучэбна-метадычныя комплексы. Кафедра цесна супрацоўнічае з Нацыянальным статыстычным камітэтам Рэспублікі Беларусь. З лістапада 2009 г. функцыянуе філіял кафедры статыстыкі пры Нацыянальным статыстычным камітэце Рэспублікі Беларусь.

Выкладчыкі і аспіранты кафедры з'яўляюцца членамі Беларускай Статыстычнай Асацыяцыі (БСА), старшынёй Савета якой з'яўляецца доктар эканамічных навук, прафесар Сошникова Л.А. У рамках асацыяцыі ажыццяўляецца сувязь кафедры статыстыкі з кафедрай матэматычнага мадэліравання і аналізу даных БДУ, Нацыянальным статыстычным камітэтам Рэспублікі Беларусь, Нацыянальнай акадэміяй навук Рэспублікі Беларусь, Нацыянальным банкам Рэспублікі Беларусь.

Падрыхтоўка навукова-педагагічных кадраў вядзецца праз дактарантуру, аспірантуру і магістратуру. За апошнія 15 гадоў выкладчыкамі кафедры абаронены 3 доктарскія дысертацыі і 12 кандыдацкіх дысертацый. У 2010–2022 гг. падрыхтаваны і выдадзены наступныя навучальныя, вучэбна-метадычныя і вучэбна-практычныя дапаможнікі:

Захаранкаў, С.М., Тарлоўская, В.А. Статыстыка / С.М. Захаранкаў, В.А. Тарлоўская: вучэб. дапаможнік. - Мінск: Сучасная школа, 2010. - 272 с.
Буеў, А.Л. Статыстыка навакольнага асяроддзя. Практыкум. / А.Л. Буеў. - Мінск, 2010.
Сацыяльна-эканамічная статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская [і інш.]; пад рэд. С.Р. Несцяровіч, Л.І. Карпенка. - 2-е выд., Перапрац. І доп. - Мінск: БДЭУ, 2011. - 365 с.
Калеснікава, І.І., Круглякова, Г.В. Статыстыка. Практыкум: вучэб. дапаможнік / І.І. Калеснікава, Г.В. Круглякова. - Мінск: Вышэйшая школа, 2011. - 285 с.
Макарэвіч, А.Я. Статыстыка гандлю. Практыкум: вучэб. дапаможнік / А.Я. Макарэвіч - Мінск: БДЭУ, 2012. - 247 с.
Падхваціліна, С.С. Статыстыка сельскай гаспадаркі. вучэб. дапаможнік / С.С. Падхваціліна - Мінск: Вышэйшая школа, 2012. - 240 с.
Бандарэнка, Н.М. Фінансава-банкаўская статыстыка: практыкум: вучэб. дапаможнік / Н.М. Бандарэнка, А.Г. Кулак, Н.Э. Пякарская. - Мінск: ДІКСТ БДУ, 2012. - 264 с.
Васілеўская, Л.І., Тумасян, А.А. Статыстыка прамысловасці: вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, А.А. Тумасян - Мінск: Інфра-М Новае веданне (Мінск), 2012. - 430 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: вучэб. дапаможнік / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская. - Мінск: Місанта, 2013. - 474 с.
Тэорыя статыстыкі: вучэб. дапаможнік / Л.І. Карпенка [І інш.]; пад рэд. Л.І. Карпенка. - Мінск: БДЭУ, 2013. - 591 с.
Пякарская, Н.Э., Кулак, А.Г. Фінансава-банкаўская статыстыка: Зб. задач / Н.Э. Пякарская, А.Г. Кулак. - Мінск: БДЭУ, 2014. - 140 с.
Маткоўская, А.Г. Статыстыка (другая частка "Сацыяльна-эканамічная статыстыка»): вучэбна-метадычны комплекс / А.Г. Маткоўская. - Мінск: ЧУО «Інстытут прадпрымальніцкай дзейнасці», 2014. - 183 с.
Сошнікава, Л.А. Шматмерныя статыстычныя метады. Практыкум: вучэб. дапаможнік / Л.А. Сошнікава. - Мінск: БДЭУ, 2015 - 198 с.
Васілеўская, Л.І. Статыстыка прамысловасці і бізнесу. Практыкум.: Вучэб. дапаможнік / Л.І. Васілеўская, І.І. Калеснікава. - Мінск, БДЭУ, 2015. - 363 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: практыкум / В.А. Тарлоўская, Я.Я. Шарылава. - Мінск: БДЭУ, 2018. - 167 с.
Статыстыка: вучэб-метад. дапаможнік / А.Г. Кулак [і інш.]. - Мінск : БДАТУ, 2018.- 308 с.
Тарлоўская, В.А. Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва: практыкум / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская; под ред. В.А. Тарлоўскай. - Мінск : Місанта : Амалфея, 2018.- 454 с.
Статыстыка : Вучэбны дапаможнік / Н. У. Агабекава [І інш.]; пад рэд. Н.У. Агабекавай. – Мінск : БДЭУ, 2020 – 303 с.
Агульная тэорыя статыстыкі : вучэб. – мет. дапаможнік / А. Г. Кулак. – Мінск : БДУІР , 2020 – 252 с.
Статыстыка інвестыцый і будаўніцтва : вучэб. – мет. дапаможнік / В.А. Тарлоўская, І.М. Тарлоўская. – Мінск : БДЭУ , 2022. – 311 с.

Навучальныя і вучэбна-метадычныя выданні і комплексы

Навуковая праца

За 2010–2021 гг. выкладчыкамі і аспірантамі кафедры апублікаваны 27 манаграфій, больш за 300 навуковых артыкулаў і каля 400 матэрыялаў і тэзісаў канферэнцый.

Асноўныя навуковыя напрамкі:

Развіццё статыстычнай метадалогіі ў рамках інтэграцыі ў сферы статыстыкі краін Еўразійскага эканамічнага саюза;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз якасных паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага і дэмаграфічнага развіцця Рэспублікі Беларусь ва ўмовах нестабільнага ўплыву экзагенных фактараў;
Фарміраванне стратэгіі рэгулявання і абмежавання ценявых відаў эканамічнай дзейнасці з мэтай павышэння бяспекі і канкурэнтаздольнасці нацыянальнай эканомікі Рэспублікі Беларусь;
Статыстычная адзнака чалавечага рэсурсу ў сістэме нацыянальнага рахункаводства;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз рэгіянальных канкурэнтных пераваг у развіцці эканомікі Рэспублікі Беларусь;
Статыстычная ацэнка і аналіз узроставай структуры насельніцтва як кампанента дэмаграфічнай сістэмы;
Статыстычнае мадэліраванне і аналіз экалагічных індыкатараў;
Тэорыя і метадалогія пабудовы і аналізу мадыфікаванага міжгаліновага балансу (эколага-эканамічны аспект).

У 2013 годзе на кафедры была выканана гаспадарча-дагаворная тэма «Распрацоўка метадычных асноў і стварэнне статыстычнага класіфікатара для разліку абагульненых паказчыкаў знешняга і ўзаемнага гандлю дзяржаў - членаў Мытнага саюза і Адзінай эканамічнай прасторы па ўзбуйненых групах тавараў (інвестыцыйныя, прамежкавыя і спажывецкія)», навуковы кіраўнік – д.э.н., прафесар Г.А. Каралёнак. Заказчык – Еўразійская эканамічная камісія (Выканаўцы: дац. Агабекава Н.В., дац. Бокун Н.Ч., дац. Макарэвіч А.Я.).

Кафедра статыстыкі была адным з арганізатараў летняй школы ў рамках праекта The Visby Program, Baltic-Nordic-Ukrainian network on survey statistics, удзельнічала ў сумесным расійска-беларускім праекце «Вымярэнне выдаткаў на выкарыстанне навакольнага асяроддзя і яе аднаўленне як фактара ўстойлівага развіцця».

Кафедра пастаянна падтрымлівае адносіны з кафедрай статыстыкі і эканаметрыкі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага эканамічнага універсітэта і Сацыялагічнага інстытута РАН.

Выкладчыкі кафедры супрацоўнічаюць і прымаюць удзел:

у міжнародным праекце ў сферы вышэйшай адукацыі і навуковых даследаванняў «Распаўсюд тэорыі і практыкі выбарачных даследаванняў» (галоўны ўдзельнік і каардынатар - Універсітэт Хельсінкі (Фінляндыя), прафесар Р. Лентонен);
падрыхтоўцы краінавага аналітычнага дакладу для Прадстаўніцтва Дзіцячага Фонду ААН (ЮНІСЕФ) у Рэспубліцы Беларусь;
у праекце праграмы міжнароднага маніторынгу і супастаўленняў адкрытасці афіцыйнай статыстычнай інфармацыі «Адкрытыя дадзеныя –«ODIN.RU»;
у галіне распрацоўкі і ўдасканалення метадалогіі правядзення выбарачнага абследавання мікраарганізацый (каардынатар - Белстат).

Выкладчыкі кафедры выступаюць нацыянальнымі экспертамі ў міжнародных праектах: «Распрацоўка метадалагічнага забеспячэння для правядзення выбарачнага абследавання рабочай сілы ў Рэспубліцы Беларусь» (каардынатар праекта - Сусветны банк), «Многаиндыкатарнае кластарнае абследаванне па ацэнцы палажэнняў дзяцей і жанчын у Рэспубліцы Беларусь» (міжнародны каардынатар - Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ), нацыянальны каардынатар - Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь); cітуацыйны аналіз «Рэалізацыя правоў дзяцей у Рэспубліцы Беларусь».

Дацэнту Кулак А.Г. прызначана стыпендыя Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь таленавітым маладым навукоўцам на 2015 год за распрацоўку і ўкараненне методыкі статыстычнай ацэнкі дынамікі і прасторавага супастаўлення здароўя насельніцтва, асаблівасцю якой з'яўляецца мадэліраванне інтэгральнага індыкатара здароўя насельніцтва Рэспублікі Беларусь.